Bu Gün Neden Ayrı Yazılır? Zaman, Dil ve Varlık Üzerine Felsefi Bir Deneme
Bir filozof olarak, dilin içinde saklı olan düşünce biçimlerini çözümlemeye çalışırım. Çünkü dil, yalnızca iletişim aracı değil; düşüncenin evidir. Her kelime, insanın dünyayla kurduğu ilişkiye dair bir ipucu taşır.
Bu bağlamda şu soru — basit gibi görünen ama derin bir anlam katmanı barındıran — zihnimi meşgul eder: “Bu gün neden ayrı yazılır?”
Dilbilgisel bir açıklama bir yana, bu sorunun arkasında zamanın doğası, insanın algısı ve varlıkla kurduğu ilişki yatmaktadır. Çünkü “bugün” yalnızca bir zaman zarfı değildir; bir varoluş hâlidir. “Bu gün” ise anın kendisine felsefi bir odak sunar. Gelin, bu ayrımı etik, epistemolojik ve ontolojik açıdan inceleyelim.
—
Epistemoloji: Bilginin Zamanla İmtihanı
Epistemoloji, yani bilginin doğası üzerine düşünmek, bizi şu temel soruya götürür: “Zamanı nasıl biliriz?”
“Bu gün” ifadesi, aslında bilgimizin zamana nasıl bağlandığını gösterir. “Bugün” dediğimizde, geçmiş ve gelecek arasındaki çizgiye işaret ederiz. Ancak “bu gün” dendiğinde, belirli bir ana, bir bilgi anına vurgu yapılır — somut, belirli, tekil bir zamana.
Dil, burada bir ayrım yaratır:
– “Bugün”, zamanın akışında genel bir konumdur.
– “Bu gün” ise o akış içinde bilincin odaklandığı, belirlenmiş bir varlık anıdır.
Zihnimiz zamanı parçalara ayırarak anlamlandırır. “Bu gün”ün ayrı yazılması, o anın diğerlerinden ayrılmasına imkân tanır. Bilgi, bu ayrımın içinde doğar — çünkü bilmek, seçmektir; bir ânı diğerlerinden ayırabilmektir.
Peki, gerçekten bildiğimiz şey zaman mı, yoksa zamanın bizde bıraktığı izler mi?
—
Ontoloji: Varlığın Şimdiyle Dansı
Ontoloji, yani varlık felsefesi açısından “bu gün” ifadesi, varoluşun anlık deneyimine odaklanır. Heidegger’in “Dasein” kavramında olduğu gibi, insan varlığı zamansaldır — var olmak, “şimdi”de olmaktır.
“Bugün” birleşik yazıldığında, zaman sürekliliğini ima eder; geçmişten bugüne akan bir çizgiyi. Oysa “bu gün” ayrı yazıldığında, o çizgi kesintiye uğrar, an biricikleşir. Bu ayrım, varoluşsal bir tercihtir:
– “Bugün” bir rutindir.
– “Bu gün” bir farkındalıktır.
Her gün birbirine benzeyebilir, ama her ‘bu gün’ biriciktir.
İnsan, yaşamın otomatik akışını kırıp şu ana, bu ana, kendi “bu gün”üne döndüğünde, varlığın kendisini duymaya başlar.
Sormak gerekir: Gerçekten “bugünü” mü yaşıyoruz, yoksa “bu gün”ün farkında mıyız?
—
Etik Perspektif: Şimdiye Karşı Sorumluluk
Etik açıdan “bu gün” ayrı yazıldığında, bireyin zamana ve eyleme karşı sorumluluğunu hatırlatır. “Bugün yaparım” cümlesi ertelenmiş bir eylem içerir; “bu gün yaparım” ise niyetin somutlaşmış hâlidir.
Etik, yalnızca neyin doğru olduğunu bilmek değil, o bilgiyi “şimdi”de hayata geçirebilmektir. “Bu gün”ün ayrılığı, insanın kendi eylemini zamansal bir farkındalıkla seçmesini simgeler.
Bir filozofun gözünde, dilsel ayrım, ahlaki bir uyarıdır:
Zaman kaygısı içinde kaybolmamak için “bugün”ü genelleştirme, “bu gün”ü yaşa. Çünkü değer, soyut zamandan değil, somut andan doğar.
—
Dil Felsefesi: Ayrılığın Anlamı
Dil felsefesi açısından “bu gün”ün ayrı yazılması, kelimelerin anlam üretiminde taşıdığı gücü gösterir. Wittgenstein’ın ifadesiyle, “dilimin sınırları dünyamın sınırlarıdır.”
Eğer “bu gün” dersek, dünyamızda o ânın sınırlarını çizeriz. Eğer “bugün” dersek, o sınırları bulanıklaştırırız.
Dil, düşünceyi biçimlendirir; yazım farkı, düşünsel bir farktır. Bu gün ayrı yazıldığında, anlam bölünür ama derinleşir. Ayrılık, düşüncenin nefes aldığı yerdir.
Belki de “bu gün”ün ayrı yazılmasının nedeni, yalnızca dilbilgisel değil; düşünsel bir gerekliliktir. Çünkü her ayrım, farkındalığın başlangıcıdır.
—
Sonuç: Ayrılığın Felsefesi ve Birlik Arayışı
Bu gün neden ayrı yazılır? Çünkü insan, zamanı tek bir kelimeye sığdıramaz. Dil, anlamı korumak için bazen böler, bazen birleştirir. “Bu gün” ayrı yazıldığında, o ayrılığın içinde bir bilinç, bir duraklama, bir varoluş yankısı vardır.
Her gün birbirine benzeyebilir, ama her “bu gün” kendine özgüdür.
Zamanın içinde kendini kaybetmemek, o ânı fark etmekle başlar.
O hâlde soralım:
Senin “bu gün”ün ne kadar senindir?
Zamanın içinde mi yaşıyorsun, yoksa onu yeniden mi yazıyorsun?
Belki de felsefenin en basit ama en derin yanıtı şudur: “Bu gün” ayrı yazılır, çünkü insan her an yeniden var olur.